Dzieje

Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej

w Miejskiej Górce

Najstarsze informacje na temat szkoły w Miejskiej Górce sięgają 1610 roku. Wizytujący wtedy kościoły parafialne niejaki Happ wspomina: „ W jednej z większych izb plebanii uczą się dzieci miejskie z przyczyny braku domu szkolnego”. Wizyta zaś Wolskiego z roku 1667 mówi o tej samej szkole : „Nauczycielem szkoły jest obecnie sławetny Marcin Gabrycki, który za uczenie dzieci pobiera pensję od magistratu, a wielebny ksiądz proboszcz płaci mu za śpiewanie w kościele 12 złotych rocznie, od dzwonnego bierze za każdą razą 2 grosze, a od niesienia krzyża (przez żaków) przy pogrzebach tyle, ile z łaski dadzą)”.

Szkoła elementarna w Miejskiej Górce istniała już w XVIII wieku. Według zapisków w kronice szkolnej, która zachowała się do dnia dzisiejszego, pierwszy budynek szkolny stał na cmentarzu (Kirchhofie). Kiedy ustalały się z latami warunki szkolne i dzieci przybywało, budynek dotychczasowy okazał się za mały. Miasto nie miało funduszów na budowę nowej szkoły i dlatego ówczesny proboszcz w Miejskiej Górce ks. Zawadzki oddał w roku 1804 jeden z drewnianych budynków należących  do kościoła, przy ul. Gen. Sikorskiego (dawniej Wodnej), na szkołę. Nauczycielem i kierownikiem w tej szkole został Ludwik Dorszewski. Urzędował on do roku 1838, kiedy to przeszedł na emeryturę. Następca jego Aleksander Ciastowski uczył w szkole jednoklasowej do 1849 roku, krótko bo zmarł na cholerę. Trzecim kierownikiem szkoły został Julian Merdas, który zaprowadził kronikę szkolna i opisał historię swoich poprzedników, podając w niej pierwszą datę – rok 1804. Wyżej wymieniony urzędował w szkole bardzo długo, bo do roku 1892 (43 lata). Za jego czasów szkoła rozrosła się. Budynek przy ul. Wodnej nie mógł pomieścić wszystkich dzieci i dlatego w roku 1881 przystąpiono do budowy nowej szkoły przy ul. Kościelnej (dziś znajdują się w nie Warsztaty Terapii Zajęciowej). Budynek obejmował 4 izby szkolne i 2 mieszkania nauczycielskie. Budowę ukończono w roku 1882. Pod koniec urzędowania Juliana Merdasa szkoła w Miejskiej Górce miała 4 klasy uczniowskie (I – IV), w których uczyło się 229 dzieci (59 + 74 + 53 + 43). Obok kierownika szkoły było 3 nauczycieli. Po przejściu wyżej wymienionego na emeryturę stanowisko jego zajął Jan Dalkowski. Kierował szkołą w latach 1892 – 1903. Za jego czasów liczba uczniów wzrosła do 284, a liczba klas do pięciu (41 + 63 + 36 + 65 + 59). W roku 1903, po śmierci Jana Dalkowskiego, kierownikiem szkoły został Aleksander Szelągowski; pracował do roku 1918. W czasie jego kadencji, w roku 1906, 30 uczniów przystąpiło do strajku szkolnego. Najdłużej strajkowali: Piotr Klose (syn szewca) i Józefa Kordek.

W 1908 roku przybyła szkole w skutek rozbudowy klasa szósta. W 1910 roku przy sześciu klasach było już 452 uczniów (58+63+64+70+60+58+80).

Po wybuchu I wojny światowej dwóch nauczycieli poszło do wojska, nauka była niekompletna. Od listopada 1918 do stycznia 1920 roku uczono w szkole częściowo po niemiecku w części po polsku. Dopiero zajęcie przez wojska miasta Rawicza ugruntowało polskie nauczanie w szkole.

Od 1 marca 1920 roku kierował szkołą Tadeusz Furman. W tym czasie rozpoczyna się pisanie kroniki szkolnej w języku polskim (dotąd w niemieckim). Oboje z żoną nauczycielką pochodzili z Małopolski. W roku 1923, po śmierci żony, Tadeusz Furman opuścił Miejską Górkę. Nowy kierownik przyszedł wraz z żoną nauczycielką w 1924; był nim Józef Marcinkowski. Pracował w szkole do kwietnia 1939 r., kiedy nagle zmarł. Szkoła miała początkowo 370 uczniów i sześć klas (I-IV) równoległe. Nowy kierownik czynił starania o dodatkowe izby szkolne. Rada Miejska zaraz w 1924 roku wynajęła jedną izbę w budynku szkoły ewangelickiej (obok poczty). W 1926 r. dzieci ewangelickie przeszły do Rawicza, a drugą klasę i 2 mieszkania nauczycielskie przejęła szkoła przy ul. Kościelnej. Szkoła uruchomiła siódmą klasę dopiero w 1927 r. dzieci razem było 311 (51+53+38+34+36+38+27).

W 1928 r. zlikwidowano parterowe mieszkania nauczycielskie przy ul. Kościelnej; powstała salka do zebrań, później pracownia robót ręcznych oraz kancelaria.

W listopadzie 1928 r. z okazji 10 lecie niepodległości Polski posadzono na podwórzu szkolnym „dąb wolności”, który nie przetrwał do dnia dzisiejszego. W 1929 r. dzieci szkolne witały przybyłego do Miejskiej Górki prezydenta Ignacego Mościckiego.

Do uroczystości obchodzonych przez szkołę należały : 11 listopada, 1 lutego, 19 marca (imieniny), 3 maja, Dzień Matki – Dziecka, Święto Lasu, Święto Pieśni.

W roku 1937 liczba uczniów doszła do 400, a w następnym (ostatnim przed wojną) do 420.

W kwietniu 1939 r. zmarł kierownik  Marcinkowski, a jego miejsce zajął Marian Robiński. Ten ostatni nie mógł od września rozpocząć pracy w szkole, gdyż wybuchła II wojna światowa. Nastąpiła  przerwa w nauce. Niemcy zniszczyli w szkole większość majątku: bibliotekę, pomoce naukowe, część sprzętu. Dzieci polskie, w wieku 9-14 lat, chodziły do szkoły dwa razy w tygodniu. Przez cztery miesiące uczyli nauczyciele polscy, potem niemieccy, niekwalifikowani, spośród miejscowego społeczeństwa. Kierownik szkoły pracował w gazowni, a później w cukrowni, skąd miał być wywieziony na roboty do Niemiec; koniec wojny temu przeszkodził.

Nauczyciel Wrona został wywieziony do Guberni tam zastrzelony przez Niemców. Nauczycielka Skorupińska zmarła w Miejskiej Górce na zakażenie krwi.

Nowa szkoła polska rozpoczęła pracę w lutym 1945 r. dnia 5 lutego nastąpił zapis dzieci do szkoły ( 7 roczników, 368 dzieci).

Utworzono 4 klasy I po 50 dzieci każda, oraz po jednej klasie II, III i IV. Niektóre trzynastoletnie dzieci rozpoczęły naukę od elementarza. Nauka właściwa rozpoczęła się 12 lutego 1945 r. Obok kierownika szkoły uczyli na początku: Jan Jacek, Maria Bylicka (Majnertowa), Wiktor Paluch i Antonina (z d. Szydłowska) Paluch, Ludwika Wybieralska, Alfons Kolonista i Pan Wasilewicz. Po paru tygodniach odszedł Jan Jacek, a przybyli: Maria Starkowska i Chudzicka, Maria Ciesiołkówna. Małżeństwo Antonina i Wiktor Paluch pracowali  w szkole do wiosny 1951, kiedy to zostali przeniesieni nakazem pracy do Wągrowca gdzie pracowali w Liceum Pedagogicznym.

W roku szkolnym 1945/46 liczba dzieci doszła do 500, (405 z miejscowego obwodu i 95 z wiosek). Szkoła w Miejskiej Górce stała się bowiem szkołą zbiorczą. Klasy II, III, IV i V były przyspieszonymi, tzn. w roku przerabiały materiał dwóch klas. Klas było razem13, izb szkolnych dziewięć. W czterech klasach uczono więc na druga zmianę. Równocześnie rozpoczęto naukę na kursie dla dorosłych bez klasy siódmej. Nauka w szkole była trudna bo odbywała się z początku bez podręczników i bez pomocy naukowych. Warunki gospodarcze nauczycieli były też trudne. (za godzinę nauki płacono 10 zł, a ½ kg. masła kosztowała 120 zł.). Już w grudniu 1945 r. urządziła szkoła wystawę prac ręcznych dzieci, która wszystkim rodzicom bardzo się podobała. Biblioteka szkolna powstała z książek zbieranych po domach. Szkoła zorganizowała też dożywianie dzieci szkolnych. Dnia 1 czerwca 1946 r. nauczyciele urządzili wycieczkę do Wrocławia (zamiast konferencji rejonowej). Dnia 27 maja 1946 r. odbył się pierwszy egzamin końcowy na kursie OD z zakresu siedmiu klas szkoły podstawowej.

Nowe podręczniki szkolne zjawiły się na początku roku szkolnego 1946/47. W październiku 1946 r. zorganizowano w szkole spółdzielnię uczniowską. Od samego początku po II wojnie przejęła szkoła organizowanie różnych uroczystości państwowych dla obywateli miasta. W maju 1948 r.  otrzymała szkoła od Komitetu Rodzicielskiego pierwsze radio. W lipcu i sierpniu 1948 r. nastąpiła rozbudowa szkoły od strony kościoła. Dobudowano 2 klasy na piętrze, dwa mieszkania nauczycielskie na II piętrze, oraz przebudowano mieszkanie kierownika szkoły na hol-salę
i gabinet fizyczny. Koszt wyniósł ponad 2 miliony zł. Od roku 1950 szkoła urządzała co roku wycieczkę krajoznawczą dla dzieci  klas V – VII. Dzieci zwiedzały m.in. Kraków, Warszawę, Gdańsk-Gdynię, Poznań i Wrocław.

W 1951r. przyłączono szkołę do nowo powstałego w Rawiczu radiowęzła (12 głośników w szkole i 5 w mieszkaniach nauczycielskich). 9 stycznia 1952 r., od rozpalonego pieca, wybuchł pożar w mieszaniu nauczycielskim. Pożar zaczął się już przedostawać na strych szkolny; został jednak w czas ugaszony.

Od 1951r. zorganizowano półkolonię dla dzieci pracowników cukrowni. półkolonię prowadził przez 10 lat kierownik szkoły.

Na początku roku 1960-61 szkoła miała 611 uczniów, 17 klas i z kierownikiem szkoły 18 nauczycieli. Wskutek tego wzrosła ciasnota w obiekcie. W lutym 1961 r. otrzymała szkoła od prezesa Miejskiej Rady  Narodowej nowy telewizor „Szmaragd”, za 9000 zł. Dzieci korzystały z niektórych audycji  telewizyjnych. W II półroczu 1961 r. zebrały dzieci szkolne 2600kg. makulatury i zajęły II miejsce w konkursie wojewódzkim. Największym mankamentem życia szkolnego była wtedy  ciasnota. Szkoła posiadała 11 izb lekcyjnych i 1 małą pracownię fizyczną. Brak 6 izb dla dzieci spowodował dwuzmianowość (6 klas na II zmianie). Brak pracowni prac ręcznych, lokalu na bibliotekę szkolną, świetlicy na zebrania organizacji uczniowskich, brak jadalni, szatni, sali gimnastycznej itd. nie ułatwiało życia szkole.

Placówka pracowała na dwie zmiany, gdyż doszły dwie klasy szkoły zawodowej rzemieślniczej, dwie klasy S.P.R, jedna klasa kursu OD. Na trzecią zmianę uczęszczały później trzy klasy ósme po zrealizowaniu reformy szkolnej. Wskutek tego zaszła konieczność budowy nowej szkoły, która uczyniłaby zadość współczesnym potrzebom ośmioklasowej szkoły podstawowej.

Na początku roku szkolnego 1961/62 liczba dzieci wynosiła 605, liczba klas 17, nauczycieli 17 plus kierownik szkoły. Do najbardziej doświadczonych nauczycieli  należeli wówczas: Maria Majnertowa, Małgorzata Starkowska, Ludwika Wybieralska i Jan Popielas, który był zarazem zastępcą kierownika szkoły.

W czasie pracy w szkole niektórzy nauczyciele obchodzili uroczyście swoje jubileusze pracy zawodowej. W roku 1889 kierownik szkoły Julian Merdas obchodził jubileusz 50 lat pracy nauczycielskiej. Ten rekordowy jubileusz chyba już nie zostanie „pobity”.

Ważnym wydarzeniem w życiu szkoły było oddanie do użytku nowego budynku we wrześniu 1976 roku. 12 klasopracowni, sala gimnastyczna, świetlica, gabinet lekarski i stołówka z zapleczem w istotny sposób zmieniła pracę placówki. W roku 1980 Zbiorczej Szkole Gminnej w Miejskiej Górce nadano imię Marii Konopnickiej. Dyrektorem był w tym czasie mgr Władysław Woroniak. Później tę funkcję pełnili kolejno mgr Genowefa Błaszyk, mgr Krystyna Sikorska, mgr Jerzy Cichy (1985 – 1987), mgr Zofia Dzierżyński (1987 – 1992), mgr Jarosław Latusek (1992 – 1999) i mgr Mirosława Olszak (1999 – 2004).

10 lutego 1997 roku oddany został do użytku nowy budynek szkolny przy ul. Marii Konopnickiej 14, gdzie przeprowadzili się uczniowie klas I-III. Zaś 1 lipca 1997 roku, mocą uchwały Rady Miejskiej w Miejskiej Górce, został utworzony Zespół Szkół Samorządowych w Miejskiej Górce (liceum ogólnokształcące i szkoła podstawowa).

1 września 1999 roku,  w wyniku reformy oświaty, szkoła podstawowa skupiająca uczniów klas I - VI usamodzielniła się zajmując obiekt przy ulicy M. Konopnickiej 14. Od tego momentu zdecydowanie poprawiły się warunki bytowe uczniów.

Od roku 2004 dyrektorem szkoły został mgr Marek Ratajczak, jego zastępcą, do grudnia 2007 r. (kiedy to przeszła na emeryturę) była mgr Irena Kaczmarek. Od lutego 2008 r. funkcję wicedyrektora pełni mgr Małgorzata Spychała (z d. Jankowiak).

W dniu 8 maja 2012 r. tragicznie zginął dyrektor szkoły mgr Marek Ratajczak. Od 9 maja 2012r. powierzono wicedyrektorowi pani Małgorzacie Spychała pełnienie obowiązków dyrektora szkoły. Od listopada 2012r. dyrektorem szkoły jest mgr Jarosław Latusek.